Worstel je met PDS? Dan zijn klachten zoals diarree of constipatie, buikpijn en winderigheid bijna vanzelfsprekend. Hoewel een zichtbare ontsteking in de dikke darm ontbreekt, raken je dagelijkse routines toch snel verstoord. Diëtiste Carolien Vreysen legt uit dat voeding PDS niet veroorzaakt, maar wel een grote invloed heeft op de ernst van de klachten. “Sommige voedingsmiddelen lokken symptomen uit, andere zorgen juist voor verlichting”, zegt ze.
De impact van voeding verschilt sterk. Het vergt vaak geduld en experimentatie om te achterhalen welke ingrediënten goed of minder goed uitpakken. Diëtiste Carolien Vreysen benadrukt het belang van persoonlijke aanpak via het FODMAP-dieet en deelt praktische tips om klachten stap voor stap onder controle te krijgen.
Wat is PDS?
PDS, ofwel Prikkelbare Darm Syndroom, is een verstoring in de werking van de dikke darm zonder dat er sprake is van ontsteking of zichtbare schade. “Het is een functionele aandoening”, legt Vreysen uit. “Er zijn duidelijk klachten, maar bij nader onderzoek komen geen afwijkingen aan het licht.” Artsen komen tot de diagnose door andere oorzaken uit te sluiten, zoals glutenintoleranties, inflammatoire darmziekten en specifieke diagnosecriteria voor PDD. Terugkerende klachten zijn buikpijn, winderigheid, een opgeblazen gevoel en wisselend stoelgangspatroon (diarree, constipatie of een combinatie van beide). “De pijn hangt vaak samen met de stoelgang. De ene dag loopt alles gesmeerd, de volgende dag ligt je buik compleet in de knoop”, zegt ze.
© Katy Goelen
De rol van voeding bij PDS
Voeding fungeert vaak als trigger voor klachten, ook al is het niet de oorzaak van het syndroom. “Sommige voedingsmiddelen lokken symptomen uit, andere zorgen net voor verlichting.” De eerste stap in aanpak begint bij basisstructuur: regelmaat in maaltijden, voldoende vezels, groenten en fruit. Alcohol, koffie, koolzuurhoudende dranken, pikante of vette gerechten vormen vaak boosdoeners, al verschilt de tolerantie sterk per persoon. “Koffie is daar een mooi voorbeeld van. Voor iemand met constipatie werkt het stimulerend, maar bij iemand met diarree geeft het mogelijks meer platte stoelgang of krampen.”
Drie op vier mensen met PDS voelen zich beter na een goed begeleid FODMAP-traject
Om triggers gericht op te sporen, werkt Vreysen met het FODMAP-dieet, een methode die fermenteerbare koolhydraten tijdelijk schrapt. “Drie op vier mensen met PDS voelen zich beter na een goed begeleid FODMAP-traject”, zegt ze. Het traject bestaat uit drie fases: elimineren, herintroduceren en stabiliseren. Het doel? Klachten onder controle houden en tegelijk de voeding zo gevarieerd en voedzaam mogelijk maken. Toch blijft het maatwerk. Zo bestaat de kans dat appel, peer, ui, knoflook, bloemkool, brood of zuivel bij de een probleemloos verteren, maar bij de ander niet. “Het is niet evident om je persoonlijke voedingstriggers zelfstanding te achterhalen. Het laatste dat je eet, is lang niet altijd de oorzaak van je darmklachten”, benadrukt Vreysen.
Concrete voedingstips
Zijn de grootste triggers achterhaald? Dan draait het om slimme voedingskeuzes. De aanpak verschilt per subtype. “Bij constipatie zijn vezels uit havermout, lijnzaad of twee kiwi’s onmisbaar”, zegt Vreysen. Ook een rustig ontbijt en vast toiletmoment brengen het darmritme op gang. Wie met diarree kampt, vermijdt beter sorbitolrijke fruitsoorten zoals appel en peer. Of te veel groenten zorgen bij de diarreevariant voor ongemak, ondanks hun gezonde imago. “Dat een salade meer last met zich meebrengt dan frietjes, is voor velen verwarrend”, vertelt ze. Toch hoeft vermijden niet zwart-wit te zijn: “Look- of ui-infused olie bevat geen FODMAP’s en dient dus perfect als smaakmaker voor knoflook en ui."
“Maar het doel is comfort, niet perfectie”, sluit Vreysen af. De uitdaging zit dan ook niet enkel in wat er op je bord ligt, maar ook in het beeld van wat ‘gezond eten’ hoort te zijn.