In onze wekelijkse rubriek ‘Ambiance plukt’ duiken we samen met onze vaste wildplukchef en herborist Kevin Verdyck in de wereld van eetbare planten en kruiden. Deze keer nemen we je mee in de groene wonderwereld van matcha, de Japanse theeblaadjes die wereldwijd razend populair zijn geworden. Wat maakt deze groene theeplant zo bijzonder en kan hij ook in de Belgische keuken zijn plaats veroveren? Kevin legt het uit.
Wat is matcha?
Matcha is geen gewone groene thee. In feite is het een specifiek verwerkte variant van de Camellia sinensis plant, de plant die ook voor zwarte en groene thee wordt gebruikt. Wat matcha anders maakt, is de manier waarop het wordt gekweekt en verwerkt. "In de plantages worden de jonge blaadjes voor ongeveer twintig dagen bedekt met doeken, zodat ze geen direct zonlicht krijgen. Dit proces zorgt ervoor dat er meer chlorofyl en aminozuren in de blaadjes worden geproduceerd, waardoor ze een diepe groene kleur krijgen en een rijke smaak ontwikkelen", legt Kevin uit.
De kwaliteit van matcha hangt sterk af van het soort blad dat wordt geoogst. "De allerbeste matcha wordt met de hand geplukt en dat zijn de jonge blaadjes die bovenaan de plant zitten", aldus Kevin. Hoe meer je van de plant plukt om de twintig dagen, hoe minder de kwaliteit. “Dit verklaart waarom matcha uit het voorjaar vaak van de hoogste kwaliteit is en waarom de beste kwaliteit van matchapoeder niet eens in Europa geraakt. De jongste blaadjes worden gebruikt voor Japanse rituelen.”
De cafeïne in matcha geeft een energieboost, maar de L-theanine zorgt ervoor dat je niet die onrustige ‘boost’ krijgt die koffie kan veroorzaken
Gezondheidsvoordelen van matcha
Veel mensen drinken matcha voor de gezondheidsvoordelen en volgens Kevin heeft het ook zeker een aantal pluspunten. "Net als koffie bevat matcha cafeïne, maar daarnaast ook L-theanine, een aminozuur dat zorgt voor een kalmerend effect. Dit maakt matcha een zachtere, meer gebalanceerde manier om energie te krijgen dan koffie." Bovendien zit matcha boordevol antioxidanten, die goed zijn voor het immuunsysteem en biedt het een goede hoeveelheid vitamine A, B1, B2 en B6.
Wat matcha zo goed maakt, is de combinatie van cafeïne en de voordelen van de aminozuren. Kevin licht toe: "De cafeïne in matcha geeft een energieboost, maar de L-theanine zorgt ervoor dat je niet die onrustige ‘boost’ krijgt die koffie kan veroorzaken. Het is een meer geleidelijke en rustige energie."
Het enige nadeel is dat als je het eenmaal geopend hebt het maar vier weken houdbaar is in het donker en afgedekt
Wat maakt matcha speciaal in de keuken?
In de keuken kan matcha op verschillende manieren worden gebruikt. "Het mooie van matcha is dat je het kan verwerken in allerlei gerechten: drankjes van matcha, in desserts zoals ijs en cakes. Wat je ook kiest, matcha biedt een frisse, ietwat licht zoete smaak die perfect in balans is met de zoetere elementen in een gerecht", legt Kevin uit.
In zijn keuken gebruikt Kevin matcha vaak als een subtiele smaakmaker of kleurstof. “Je kan bijvoorbeeld matchpoeder gebruiken als kleurstof in gebak, pannenkoeken of pudding. Het enige nadeel is dat als je het eenmaal geopend hebt het maar vier weken houdbaar is in het donker en afgedekt. Daarna verliest het zijn mooie groene kleur en krijgt het een bittere smaak.”
Een van Kevins favoriete toepassingen van matcha is in een drankje: “Ik maak thuis vaak een matcha-limonade. Het is een verfrissend drankje, vooral als je matcha mengt met citroen, honing en een beetje gember. Het is zowel verfrissend als goed voor je spijsvertering.”
Zelf matcha kweken in België
Hoewel matcha zijn oorsprong in Japan vindt, vragen we Kevin of het ook in België mogelijk is om matcha te kweken. "Je kan zeker de theeplant hier in België proberen te kweken, maar het is wel belangrijk dat je de juiste omstandigheden biedt. Matcha heeft niet veel voedingsstoffen nodig, maar het groeit het beste op een plek met halfschaduw en geen sterke wind." Kevin heeft zelf ervaring met het kweken van theeplanten in zijn tuin en geeft een paar tips: "Zorg ervoor dat de plant in halfzon, halfschaduw staat, voorzien van zure grond, en bescherm hem tegen koude wind. Een beschutte plek, bijvoorbeeld aan de zijkant van je tuin, is ideaal."
Hoe goedkoper de matcha hoe minder kwaliteit, zo simpel is het
De toekomst van matcha
Zoals bij veel populaire ingrediënten, heeft de groeiende vraag naar matcha ook gevolgen voor de productie en duurzaamheid. "Matcha wordt steeds schaarser, vooral door de toegenomen vraag en de klimaatverandering", zegt Kevin. "Hoe meer mensen matcha willen, hoe moeilijker het is om het in grote hoeveelheden te produceren zonder in te boeten aan de kwaliteit. Dit kan leiden tot processen die de smaak of de voedingswaarde beïnvloeden."
In Europa bestaat er een breed assortiment aan matcha, maar niet elke matchapoeder is kwaliteitsvol. “Hoe goedkoper de matcha hoe minder kwaliteit, zo simpel is het”, zegt Kevin. “Als de prijs te mooi lijkt om waard te zijn, dan is het dat ook. Geef een beetje meer geld uit als je zelf matchapoeder koopt, want je lichaam verdient het om goede kwaliteit te krijgen.”
Recept: matcha-limonade
Ingrediënten
40 ml vers citroensap
120 ml tonic of bruiswater
Geraspte gember naar smaak
Verse munt
Scheutje honing
Zwarte peper
1 tl matchapoeder
45 ml warmwater (niet warmer dan 80 °C)
Conclusie
Matcha mag dan wel een hype zijn. Het is een veelzijdig ingrediënt dat niet alleen een energieboost biedt, maar ook een waardevolle bron van antioxidanten, vitamines en gezonde aminozuren. Dus neem maar een matchalatte onderweg naar je werk of plant deze theeplant zelf in je tuin, want echte matcha is goed voor je gezondheid.