Er zijn wijnstreken die je hart stilletjes veroveren. Geen bombast, geen grote namen, maar wel karakter, traditie en een diepgewortelde liefde voor het ambacht. De Côtes du Jura, gelegen in het oosten van Frankrijk in de schaduw van de Jura-gebergten, is precies zo’n regio. Een verborgen parel voor wie zijn wijnervaring graag verdiept met verhalen, landschappen en smaken die niet in clichés vervallen. Deze streek, vaak overschaduwd door bekendere regio’s zoals Bourgogne of Bordeaux, verdient een plek op het podium en zeker op tafel.
Met wijngaarden die zich uitstrekken over groene heuvels, stenen dorpjes met een landelijke charme en een klimaat dat zich onderscheidt door zijn koele nachten en zonnige dagen, is Côtes du Jura een plek waar de natuur nog de toon zet. Hier heerst geen massaproductie, maar precisie en passie. Wie een fles Vin Jaune of Savagnin ontkurkt, opent niet zomaar een wijn: het is een tijdscapsule van lokale traditie, bodemgesteldheid en het geduld van generaties wijnmakers.
Een eigenzinnige identiteit
Côtes du Jura is een van de vier AOC’s van de Jura-wijnstreek en strekt zich uit over ongeveer 80 kilometer, van het noorden nabij Salins-les-Bains tot aan het zuiden bij Saint-Amour. Hoewel het oppervlak relatief klein is, zo'n 640 hectare aan wijngaarden, is de diversiteit aan druiven, stijlen en microklimaten indrukwekkend. Hier gedijen bekende druivenrassen zoals Chardonnay en Pinot Noir naast lokale helden als Savagnin, Trousseau en Poulsard.
Wat de regio echt speciaal maakt, is haar moed om anders te zijn. De beroemdste exponent daarvan is wellicht de Vin Jaune, een mysterieuze, goudkleurige wijn van 100% Savagnin die meer dan zes jaar rijpt onder een laagje ‘voile’ (een soort gistdeken), vergelijkbaar met flor in sherry. Vin Jaune is geen wijn voor beginners maar als je het leert waarderen, laat het je nooit meer los. Het resultaat is een wijn met notige, oxidatieve aroma’s, een ziltige spanning en een lengte die je lang bijblijft.
Van bodem tot fles: de invloed van de omgeving
De Jura-wijnen danken hun karakter niet alleen aan de druiven, maar ook aan de bodem, namelijk een complexe mix van mergel, kalksteen en klei die per perceel enorm kan verschillen. Deze variëteit geeft de wijnmakers de kans om zowel frisse, minerale witte wijnen als aardse, lichtvoetige rode wijnen te produceren.
De invloed van de bodem is ook zichtbaar in de manier van wijnmaken. Veel producenten werken biologisch of biodynamisch en er is een groeiende stroming die inzet op minimale interventie in de kelder. “De natuur doet het werk, wij begeleiden alleen.” Deze filosofie levert wijnen op die soms ruig en ongepolijst zijn, maar altijd eerlijk en authentiek.
Voor ieder wat wils
Côtes du Jura kent een brede waaier aan wijnstijlen. Van frisse Crémants du Jura, sprankelende wijnen gemaakt volgens de méthode traditionnelle, tot diepe rode wijnen van Trousseau en Poulsard, die vaak licht zijn in kleur maar niet in complexiteit. Poulsard, ook wel Ploussard genoemd, is een druif met een eigen wil: bleekrood, bijna rosé van tint, maar met kruidige tonen en fijne zuren die goed combineren met charcuterie en gevogelte.
De witte wijnen van Chardonnay en Savagnin zijn een ander verhaal. Savagnin, al dan niet gevinifieerd ‘sous voile’, heeft een uitgesproken karakter van groene appel, amandel, curry en zout.
In assemblages brengt het structuur en spanning, terwijl pure Chardonnay hier vaak een nerveuze, minerale stijl heeft, anders dan zijn volle Bourgondische neef.
En dan is er nog Macvin du Jura, een versterkte wijn van druivensap en Marc du Jura (druivenbrandewijn), die vaak als aperitief of bij dessert wordt geserveerd. Zoet, rijk en aromatisch en perfect bij blauwschimmelkaas of notentaart.
Een regio om te beleven
Wie de Jura bezoekt, wordt niet alleen verrast door de wijn, maar ook door het landschap. Groene heuvels, bossen, watervallen en rustige dorpjes zorgen voor een schilderachtige achtergrond bij elke proeverij. In Arbois, het wijnhart van de regio, kun je slenteren langs wijnbars, lokale markten en het huis van Louis Pasteur, die hier zijn jeugd doorbracht. Ook wijnhuizen zoals Domaine André et Mireille Tissot, Domaine Rolet of Domaine Ganevat bieden open deuren en gulle proeverijen.
Er is hier geen haast, geen glitter. Alleen de geur van rijp fruit, gist en hout. De Jura is een streek voor fijnproevers die nieuwe wijnen willen ontdekken. Geen grote volumes, geen wereldwijde distributie, maar precies daarom zo aantrekkelijk voor de ware wijnliefhebber.