Grøt, de Noorse variant van porridge zie je veel in Scandinavië. Toch is het geen pap zoals wij die hier kennen. In het Noorden weten ze hun havermout naar een nieuw niveau te tillen door er allerlei rauwe ingrediënten aan toe te voegen. Grøt wordt er zelfs zo vereerd dat er in Noorwegen jaarlijks een feestdag genaamd 'Grøtdag' plaatsvindt. Lees hier alle ins and outs over dit goddelijke gerecht.
Maak kennis met grøt, het oudste warme gerecht van Noorwegen. Door de eeuwen heen is de basis van de pap altijd gerst of haver geweest. Maar in de loop der tijd zijn er talloze aanpassingen geweest, afhankelijk van wat er op dat moment beschikbaar was. Vindingrijke koks maakten gebruik van wat ze in hun voorraadkast hadden liggen of wat er in hun regio te bemachtigen viel. Hierdoor zijn er talloze variaties gecreëerd. Tijd om deze Noorse specialiteit eens onder de loep te nemen.
Rømmegrøt
Rømmegrøt is een traditioneel Noors gerecht gemaakt van zure room, meel en melk. De pap wordt meestal warm geserveerd en afgewerkt met boter, suiker en kaneel. Het brouwsel is onmisbaar tijdens feestelijke gelegenheden zoals Kerstmis en Midzomer. Vaak wordt de feestmaaltijd op tafel vergezeld met gezouten vlees zoals ham of spek, of met andere traditionele Noorse gerechten zoals flatbread en zure haring.
Ingrediënten voor 5 personen
150 ml dubbele of slagroom
300 ml zure room (35% vet is ideaal)
250 g bloem
400 ml melk
gemalen kaneel
suiker
rozijnen
Bereiding
Doe de room en zure room in een pan en breng zachtjes aan de kook. Roer af en toe door en houd in de gaten zodat het niet overkookt. Zodra het kookt, zet je het vuur laag en laat je het 15 min sudderen. Haal de pap van het vuur en voeg de bloem toe, roer snel en continu om het te mengen. Zet terug op het vuur en breng weer aan de kook om het te laten indikken. Roer de hele tijd. Zodra het dik is, laat je het op een heel laag vuur verder koken zodat het vet naar de oppervlakte komt. Schep dan het overtollige vet, dat eruit ziet als gesmolten boter, eraf met een lepel. Bewaar het vet in een kom en voeg het op het einde als topping toe bij de rømmegrøt. Zodra je zo veel mogelijk vet hebt afgeroomd, voeg je geleidelijk aan de opgewarmde melk toe tot een zelfgekozen dikte. Serveer warm met het overtollige vet eroverheen gedruppeld, een snufje suiker, rozijnen en gemalen kaneel.
Risengrøt
Risengrøt klinkt je misschien al iets bekender in de oren. De rijstpap bestaat al sinds de middeleeuwen in Noorwegen, maar was een soort exclusief ingrediënt en werd daarom gereserveerd voor speciale gelegenheden. Het nagerecht staat centraal op kerstavond en wordt dan gemengd met slagroom. De traditie gaat dat er een hele amandel in de grøt verstopt wordt en degene die hem vindt, wint een marsepeinen varken.
Ingrediënten
150 g arborio rijst
120 ml water
720 ml volle melk
2 el suiker
1 vanillestokje
1 kaneelstokje
optioneel: 1 amandel
Bereiding
Breng in een middelgrote pan water, zout en rijst aan de kook. Zet het vuur lager en laat het geheel onafgedekt sudderen tot de rijst het water heeft opgenomen. Voeg de melk, suiker, het vanille- en kaneelstokje toe en roer door. Blijf regelmatig roeren tot de melk is opgenomen en de rijst zacht is. Voeg indien nodig meer melk toe. Verwijder het vanillestokje en het kaneelstokje. Proef en voeg suiker toe. Schenk de pap in een serveerschaal en steek in een van de porties een hele amandel. Bestrooi met extra suiker en gemalen kaneel en werk af met een klontje koude boter.
Potetgrøt
In het zuidoostelijke deel van Noorwegen zijn ze verzot op aardappelgerechten. Aardappelen zijn in deze streken aanwezig in overvloed. Vooral Østfold staat bekend om zijn aardappeloogsten en de Noren zijn over het algemeen enthousiaste aardappeleters. Het spreekt dus voor zich dat er ook een aardappelpap of potetgrøt bestaat. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, is dit geen hartig gerecht. Het wordt geserveerd met suiker en bosbessen. Potetgrøt is heerlijk, verwarmend en goedkoop. Geen wonder dat deze grøt al jaren meegaat!
Ingrediënten voor 4 personen
1,2 kg kruimige aardappelen, geschild maar heel gelaten
500 ml melk
100 g gerst- of volkorenmeel
een snufje zout
optioneel: een handvol bosbessen
Bereiding
Schil de aardappelen, kook ze gaar in water met een snufje zout erbij. Giet het water af en stamp de aardappelen goed fijn. Breng de melk aan de kook en voeg de aardappelen toe tot een dunne aardappelpuree. Zeef er de tarwebloem bij om er een mooie stevige pap van te maken. Laat ongeveer 10 min koken. De hoeveelheden melk en bloem variëren, afhankelijk van hoe bloemig de aardappelen zijn. Het is een kwestie van uitproberen tot de pap de gewenste consistentie heeft. Hou je van zoet? Voeg er dan bosbessen aan toe. Nyt måltidet.