Een familierecept, een potje sambal en een grootvader met een visie. Zo zou je het verhaal van Cos Bakker in drie ingrediënten kunnen vatten. Maar achter de hete smaak van Sambal Opa Co schuilt een dieper verhaal. Eentje dat begint in de keuken, zich verderzet door de liefde en uiteindelijk via zoon Syrco Bakker uitkomt in de wereld van de sterrenrestaurants.
We ontmoeten Cos als een man die zijn leven gewijd heeft aan koken en familie. Hij staat in de warmte van het fornuis en de overtuiging dat goed eten mensen samenbrengt. De Indonesische keuken en familietradities vormen de rode draad in zijn verhaal.
De liefde begint in Wageningen
Cos groeit op in Nederland, leert koken in St. Hubertus Amsterdam en vervolgens gaat hij naar Hotelschool Wageningen. Daar begint niet alleen zijn professionele pad, maar ook een ander verhaal: hij leert er zijn vrouw kennen, een Indonesische dame die op dezelfde school werkt. “Zij heeft me laten kennismaken met de Indonesische keuken”, zegt Cos. “En vooral met haar familierecept voor sambal. Die smaak, die bleef hangen.”
Uit liefde voor de keuken en nieuwsgierigheid groeit er iets groters. Cos ontwikkelt van zijn schoonmoeders familierecept een vaste waarde aan tafel. Niet met het idee om te verkopen, wel om te delen. Hij vult potjes voor zijn familie. Maar de reacties zijn zo enthousiast dat de stap naar een officieel product vanzelf volgt.
Mijn recept is gebaseerd op uien, knoflook en een specifieke Indonesische kruidenmix
Van opa Co tot Sambal Opa Co
De naam? Die werd bedacht door zijn kleinkinderen, die hem simpelweg ‘opa Co’ noemden. “Ze konden ‘Cos’ niet goed uitspreken”, lacht hij. “Dus werd het Opa Co en op de potjes die ik cadeau gaf, schreef ik die naam erbij.” Zo ontstond Sambal Opa Co.
Wat zijn sambal zo bijzonder maakt, is de smaakbalans. Geen brute hitte, maar een subtiele opbouw. “Ik gebruik geen geconcentreerde Spaanse pepers”, legt Cos uit. “Mijn recept is gebaseerd op uien, knoflook en een specifieke Indonesische kruidenmix. Die geeft het net die aromatische diepte. Wie de smaak kent, herkent de warmte van thuis. Wie het niet kent, ontdekt iets nieuws.
Van afwasser tot sterrenchef
Hoewel Cos zijn leven lang zelf achter het fornuis stond als kok en als lesgever, kijkt hij nu met trotse verwondering naar zijn zoon, Syrco Bakker, de tweesterrenchef die onlangs zijn nieuwe hoofdstuk schreef in Syrco BASÈ, op Bali. “Hij heeft het helemaal zelf gedaan”, zegt Cos. “Maar natuurlijk zit het koken in zijn DNA.”
Syrco begon ooit als afwasser, groeide via stages en mentoren uit tot een van de grote namen in de gastronomie. “Ik bracht hem in het begin vaak naar het restaurant en haalde hem weer op”, herinnert Cos zich. “Hij was jong, maar ontzettend gedreven. En ik zie dat hij het nu op zijn manier verderzet: innovatief en gedurfd.”
Je begint niet met een glas wijn, je begint met de maaltijd
Sambal met een verhaal
Voor Cos is het meer dan alleen de sambal. “In de Indonesische cultuur is eten een vast familiemoment en ook het belangrijkste moment van de dag. Je begint niet met een glas wijn, je begint met de maaltijd. Dat bindt mensen.” Daarom is zijn missie vandaag om mensen te laten weten dat sambal meer is dan pikant. Het is een smaakmaker en een oppepper.
Op zijn website deelt hij recepten die verder gaan dan rijst en saté, sambal bij pasta, op een broodje kaas, of als basis voor een vinaigrette. Zijn recepten zijn manieren om de veelzijdigheid van het product te laten zien. “Het gaat om het vinden van balans”, zegt hij. “Zuurtje en wat pit. Die gelaagdheid maakt het zo goed.”
Ik wil mensen inspireren om weer met liefde te koken
Een bordje rijst, een wereld aan smaken
Ook al is Cos niet meer dagelijks in de keuken, zijn passie brandt nog steeds. Hij werkt mee aan projecten zoals Kok in de Klas, waar hij jongeren laat proeven van het ambacht en zijn verhaal deelt. “Ik wil mensen inspireren om weer met liefde te koken.”
En wat hij het allerliefste eet? “Een bordje witte rijst, makreel van de markt en een lik sambal. Meer heb ik niet nodig, dan kom ik tot rust.” Een gerecht dat alles samenvat: zijn roots, zijn liefde, zijn levenswerk.
