We staan er misschien niet vaak bij stil, maar bananen zijn ongelooflijk fascinerende vruchten. Naarmate ze rijpen, verandert hun structuur en samenstelling. Het is moeilijk te zeggen op welk moment de banaan het gezondst is, maar wij zochten uit hoe het rijpingsproces de vrucht juist aantast en welke gevolgen dat heeft voor onze gezondheid.
Eén mythe kunnen we alvast van tafel schuiven, groene bananen maken je niet ziek. In sommige landen, zoals de Caraïbische eilanden, eten ze zelfs voornamelijk groene bananen. Als je zin hebt in een banaan hoef je niet te wachten tot hij volledig geel is. Integendeel zelfs. Jonge bananen hebben veel resistent zetmeel, dat tijdens het rijpen wordt omgezet in suikers.
Resistent zetmeel is een soort koolhydraat die niet wordt verteerd in je dunne darm. Wat het wel doet is fermenteren in je dikke darm en daar voedt het nuttige darmbacteriën. Dit type zetmeel biedt dus tal van gezondheidsvoordelen en bevat minder calorieën dan gewoon zetmeel. Het zou zo ook het risico op sommige vormen van kanker drastisch doen dalen. Een nadeel van dat resistent zetmeel is dat het bij sommige mensen minder goed verteert. Als dit bij jou het geval is, wacht je dus best iets langer alvorens je je onrijpe banaan opeet.
Naast de voordelen voor je darmen, hebben ze ook helende eigenschappen bij maagzweren en zijn ze enorm gezond voor mensen met diabetes type 2. Maar dat is niet de enige reden om een jonge banaan te eten. Voor mensen die een rijpe banaan te zoet vinden, is de jonge banaan perfect van smaak en ook de iets stevigere textuur is voor velen aangenamer om te eten.
Betekent dit dan dat gele bananen ongezond zijn? Natuurlijk niet. Bananen, rijp of onrijp, bevatten ongeveer 18% van je dagelijkse kaliumbehoefte. Kalium reguleert het vloeistofniveau in onze cellen en stabiliseert onze bloeddruk, het helpt ook bij het samentrekken van de spieren. Ze bevatten ook veel vezels, vitamine C en vitamine B6. En dan hebben we het nog niet gehad over de vele antioxidanten en fytonutriënten die je binnenkrijgt bij het eten van een banaan.
Het zetmeel is bij gele bananen voor een groot deel omgezet in suikers, wat hem zoeter maakt van smaak. Dit zijn echter wel goede suikers, die samen met de vezels geleidelijk energie afgeven doorheen de dag. Zo'n energiebron is bijvoorbeeld perfect aan de start van een lange sportinspanning.
Gaan bananen over het gele heen en worden ze bruin, dan zijn ze op hun zoetst. Zowel de textuur als de overzoete smaak kunnen dan voor velen als onaangenaam worden ervaren. Dat betekent echter niet dat ze minder gezond zijn. Verwerk ze in een smoothie of in bananenbrood voor een lekker ontbijt, zodat je ze niet moet weggooien. Als de bananen stinken en slijmerig zijn, is het helaas wel te laat en gooi je ze best op de composthoop.