Don't mock the mocktail. De alcoholvrije drankjes zijn bezig aan een opmars en schudden langzaam maar zeker hun ietwat saaiere imago van zich af. Ze kruipen uit de schaduw van de cocktails en krijgen steeds meer hun eigen plaats in de bar. Hoewel deze alcoholvrije drankjes hun naam te danken hebben aan het Engelse ‘mock’, wat letterlijk ‘onecht’ betekent, is de aanwezigheid van de mocktails ondertussen very real. Waarmee verleidt zo’n mocktail ons dan juist?
“Bartender, een mocktail alsjeblieft”. De kans dat je deze vraag vroeger over iemands lippen hoorde rollen, was bijzonder klein. Toch wordt die kans de laatste tijd steeds groter. Net zoals de vraag naar alcoholvrije alternatieven in het algemeen. Na jarenlang alleen maar water, frisdrank, fruitsap of virgin mojito’s te kunnen bestellen, is er vandaag duidelijk sprake van een premiumisation van dit type drankjes. Steeds meer sterrenchefs, barmannen en particulieren wagen er zich aan te experimenteren met ingrediënten om alcoholvrije alternatieven op tafel te zetten. Alternatieven die zeker niet moeten onderdoen voor hun alcoholrijke tegenhangers. Integendeel.
Sippin’ mocktails
Een groot deel van de aantrekkingskracht van cocktails sippen at the bar is net dat je iets speciaals kan drinken, iets dat er feestelijk uitziet en geschikt is om een speciale gelegenheid mee te vieren. Een gelegenheid zoals een verjaardag, een trouw, of gewoon: een vrijdag. Dat de mocktailalternatieven van vandaag er even speciaal en uniek kunnen uitzien, draagt bij aan de toenemende populariteit. “Op ons terras vragen mensen soms gewoon achter een mocktail die er goed uitziet, waarbij ze zelfs niet per se willen weten wat er inzit”, vertelt Boqion De Pooter van het plantbased restaurant Camion in Antwerpen. “Onze klassieker is eentje met gembersap uit de slowjuicer, afgewerkt met chiazaadjes, kurkuma en agavesiroop. Serveer dat in een cocktailglas en iedereen is meteen nieuwsgierig naar wat het gezelschap aan de tafel ernaast aan het drinken is.”
Door in te zetten op hoe het drankje eruitziet, verdwijnt dat saaiere imago van alcoholvrij met de noorderzon. Ook bij The Mocktail Club, het mocktailmerk van zussen Kaat en Marie Claessens, vinden ze die presentatie ontzettend belangrijk. “De mocktails moeten helemaal afgewerkt zijn”, benadrukt Kaat. “Voor elk van onze acht smaken zijn er gepaste garnituren en mooie glazen te koop die het geheel compleet maken. Die presentatie is minstens even belangrijk als de smaak van de mocktail zelf. De focus op botanicals is iets wat ik ook zie terugkomen bij restaurants die ermee willen experimenteren. Dat totaalplaatje maakt onze ready-to-serve mocktails zo aantrekkelijk.”
Liefde vanaf de eerste slok
De uitstraling van die mocktail is wat ons op het eerste gezicht aantrekt tot het drankje, maar de coup de foudre ontstaat pas bij het nemen van een eerste slok. Die slok kan vandaag komen uit een breed assortiment aan drankjes. Vroeger vertrokken veel mocktails vanuit eenzelfde basis: suikervervangers, water, of sap. Vandaag is er veel meer mogelijk. De klassieke virgin cocktails en simpelweg fruitsap, frisdrank of water ruimen plaats voor originele en verrassende aperitieven.
De uitstraling van die mocktail is wat ons op het eerste gezicht aantrekt tot het drankje, maar de coup de foudre ontstaat pas bij het nemen van een eerste slok.
“Zelf werken we altijd op basis van vruchten en kruiden, zodat de mocktail niet te juicy smaakt”, licht Kaat toe. “Het is de bedoeling dat het smaakt zoals een aperitief. Een aperitief hoort niet te zoet maar net zoet genoeg te zijn. We werken daarom met zo weinig mogelijk suiker en kiezen enkel voor ongeraffineerde suiker. Een pak gezonder en dubbel zo lekker. Door verder de juiste botanicals te kiezen, kom je telkens op verrassende smaken, die je kan pairen met specifieke gerechten. Dat is de bedoeling van de mocktail; dat die volledig aansluit bij het geserveerde menu, dat die de smaken op het bord versterkt en vice versa. We proberen voortdurend vernieuwend te zijn, en de samenstelling van smaken te herbekijken. Onze inspiratie daarvoor doen we overal op, zowel hier als op reis. Smaken die ons opvallen, blijven ons automatisch bij.”
Ook bij Camion laten ze toetsen uit hun menu’s terugkomen in de zelf gecreëerde mocktails. “Wanneer we een nieuw menu bedenken, proberen we te spelen met smaken die niet meteen voor de hand liggen, en die initieel vertrekken vanuit het eten. We werken bijvoorbeeld graag met ingrediënten zoals kafir limoenbladeren, limoengras of tijm. Die limoenbladeren komen uit de Aziatische keuken en daar maken we zelf een pure suikersiroop van. Alles verloopt op een zo natuurlijk mogelijke manier. Bij mocktails kan je evengoed verse vruchten toevoegen om die zoetere smaak te verkrijgen. Per seizoen heb je nieuwe kruiden om te switchen, of af en toe gebruik je eens een tonic om iets op een andere manier te laten bruisen. Alles is mogelijk. Dat is net waarom zoveel sterrenrestaurants een aangepast mocktailmenu durven ontwikkelen. Spelen met die kruiden in het bord is uiteindelijk hetzelfde als wat je doet in het glas.”
Tournée Minérale, tournée générale
Verder zorgden intitiatieven zoals Tournée Minérale, Sober October en Dry January in combinatie met een shift naar focus op gezondheid en duurzaamheid er mee voor dat een avond – of zelfs een maandje – zonder alcohol niet langer een uitzondering is. “Sinds 2017 zijn we met The Mocktail Club verbonden aan Tournée Minérale”, klinkt het bij Kaat. “Het succes van dat initiatief viel meteen op aan de hand van onze stijgende verkoop. Al zien we het effect daarvan stilaan stabiliseren. Mensen kiezen nu in het algemeen vaker voor een alcoholvrij alternatief. De lockdown heeft dat volgens mij nog een extra push gegeven, maar die aanloop ernaartoe was eerder al in gang gezet. We zijn veel bewuster met voeding bezig en daar hoort vanzelfsprekend een non-alcoholisch alternatief bij. Je merkt dat het publiek er meer voor openstaat om eens iets nieuws te proberen. Vroeger hoorde je vaker dat een alcoholvrij drankje niets voor hen was, vandaag gaan meer mensen het toch eens proeven.”
Wat ooit begon als Tournée Minérale mondt vandaag uit in een Tournée générale. Een rondje waarin zowel cocktails als mocktails aan bod komen, maar waarin bewust over de keuze wordt nagedacht.“Vroeger dronk je bij wijze van spreken alleen een mocktail wanneer je zwanger was”, aldus Boqion. “Nu willen mensen graag hun grenzen verleggen en smaken ontdekken. De keuze voor alcoholvrij is geen of-verhaal, maar een en-verhaal. Veel klanten kiezen bij het aperitief voor een mocktail om vervolgens bij het eten een wijntje te drinken. Het kan allebei.” Dat beaamt ook Kaat die benadrukt dat ze met The Mocktail Club de nodige premium alternatieven willen bieden om eens af te wisselen. “Het gaat om de bewustwording”, klinkt het. “En die is vandaag meer dan aanwezig.”
Dit artikel verscheen volledig in het juninummer van Culinaire Ambiance.
